Raja Harishchandra information in marathi : Raja Harishchandra biography in marathi : जेव्हा जेव्हा कोठेही सत्य येते तेव्हा आपण सर्व एकाच सत्य व्यक्तीचे उदाहरण देतो आणि ते म्हणजे सत्यवादी राजा हरिश्चंद्र. राजा हरिश्चंद्राच्या काही कार्यामुळे आजही लोक त्यांचे उदाहरण देतात. आजच्या या पोस्टमध्ये आपण राजा हरिश्चंद्र माहिती मराठी (Raja Harishchandra information in marathi) जाणून घेणार आहोत.
Contents
- 1 सत्यवादी राजा हरिश्चंद्र माहिती मराठी (Satyavadi Raja Harishchandra information in marathi)
- 2 राजा हरिश्चंद्रांचा इतिहास (History of Raja Harishchandra in marathi)
- 3 राजा हरिश्चंद्राची कथा (Raja Harishchandra story in marathi)
- 4 राजा हरिश्चंद्र चित्रपट
- 5 वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न (FAQ)
- 6 सारांश (Summary)
सत्यवादी राजा हरिश्चंद्र माहिती मराठी (Satyavadi Raja Harishchandra information in marathi)
| नाव | राजा हरिश्चंद्र |
| वडिलांचे नाव | सत्यव्रत |
| जन्मदिवस | पौष महिन्यातील शुक्ल पक्षाच्या पौर्णिमेच्या दिवशी |
| जन्मस्थान | अयोध्या शहर |
| पत्नीचे नाव | तारामती |
| मुलाचे नाव | रोहित |
| कुलगुरू | गुरु वशिष्ठ |
| राष्ट्रीयत्व | भारतीय |
भारताच्या पावन भूमीवर आजपर्यंत अनेक महापुरुषांनी जन्म घेतला, ज्यांनी आपल्या उत्कट व्यक्तिमत्त्वाने जगण्याचे नवे मार्ग जगाला शिकवले. भारतीय इतिहासातील असाच एक महान राजा हरिश्चंद्र, ज्याने संपूर्ण मानव समुदायाला सत्याच्या मार्गावर चालण्यास प्रोत्साहित केले. महाराजा हरिश्चंद्र हे त्यांच्या सत्यवादी विचारसरणीसाठी ओळखले जातात, जे त्यांच्या संपूर्ण आयुष्यात कधीही सत्याच्या मार्गापासून डगमगले नाहीत.
इतिहासात अनेक राजे झाले असतील, पण महाराजा हरिश्चंद्रासारखा कोणी झालाच नाही. आजही जेव्हा जेव्हा सत्याचे उदाहरण द्यावे लागते तेव्हा लोक नेहमी हरिश्चंद्रजींबद्दल बोलतात. राजा हरिश्चंद्र हे अयोद्ध्येचे सूर्यवंशी राजा होते. हे राजा सत्यव्रत यांचे पुत्र होते. त्यांच्या पत्नीचे नाव तारामती असे होते. आणि मुलाचे नाव रोहित होते.
राजा हरिश्चंद्रजींनी त्यांच्या संपूर्ण आयुष्यात खूप दु:ख सहन केले, तरीही त्यांनी कधीही सत्याचा मार्ग सोडला नाही. त्यांना विशेषत : हिंदू धर्मात बरीच मान्यता दिली जाते, ज्यासाठी ते पात्र देखील आहेत. महाराजा हरिश्चंद्राचा उल्लेख हिंदू धर्मातील काही विशेष ग्रंथांमध्येही आढळतो.
सत्यमूर्ती राजा हरिश्चंद्र नेहमी धर्माचे पालन करीत. तो एक अत्यंत सामर्थ्यवान आणि दयाळू सम्राट होता, जो आपल्या प्रजेशी नेहमी वडिलांप्रमाणे न्यायाने वागला.
राजा हरिश्चंद्रांचा इतिहास (History of Raja Harishchandra in marathi)
सुमारे 6000 ईसापूर्व, राजा हरिश्चंद्राचा जन्म हिंदू कॅलेंडरच्या पौष महिन्यातील शुक्ल पक्षाच्या पौर्णिमेच्या दिवशी अयोध्येच्या पवित्र भूमीवर एका सूर्यवंशी राजघराण्यात झाला. त्यांचे वडील रघुवंशी राजा सत्यव्रत होते. हरिश्चंद्र लहानपणापासूनच पराक्रमी होते. आई-वडिलांच्या उत्कृष्ट संस्कारांमुळे हरिश्चंद्र या बालकामध्ये करुणेची भावना निर्माण झाली.
राजा हरिश्चंद्राने सिंहासनावर विराजमान झाल्यावर राजसूय यज्ञ करून चारही दिशांना ध्वज उभारला. हा तो काळ होता जेव्हा अखंड भारतात त्यांच्याशी बरोबरी साधणारा एकही राजा शिल्लक नव्हता. राजा हरिश्चंद्राचा विवाह राजकुमारी तारामतीशी झाला होता. लग्नानंतर तारामती आणि राजा हरिश्चंद्र यांना फार काळ मुलबाळ झाले नाही.
राजा आपल्या कुलगुरू महर्षी वशिष्ठांकडे संतानप्राप्तीचा आशीर्वाद घेण्यासाठी गेला होता. जिथे महर्षी वशिष्ठांनी त्यांना संतती प्राप्तीचा मार्ग सांगितला. महाराजा हरिश्चंद्र यांनी आपल्या कुटुंबातील गुरूंच्या आज्ञेनुसार जलदेव वरुणजींची पूजा करण्यास सुरुवात केली. राजाच्या भक्तीने प्रसन्न होऊन भगवान वरुणांनी त्याला संतानप्राप्तीचे वरदान दिले. राजा हरिश्चंद्र आणि त्यांची पत्नी तारामती यांना मुलगा झाला, त्याचे नाव रोहितश्व होते.
असे म्हणतात की एकदा स्वर्गीय जगातील सर्व देव आणि ऋषींमध्ये चर्चा चालू होती, की मृत्युलोकातील कोणत्या प्राण्याला स्वर्गीय जगात स्थान दिले जाऊ शकते. महर्षि विश्वामित्र आणि महर्षि वशिष्ठ यांसारखे अनेक तेजस्वी महान आत्मे देवांचा राजा भगवान इंद्र यांच्या राज्यसभेत उपस्थित होते .
महर्षी वशिष्ठजींनी पृथ्वीवरून महाराज हरिश्चंद्रांना स्वर्गप्राप्तीसाठी आपले मत दिले. पण महर्षी विश्वामित्रांनी हे मान्य केले नाही. याचा परिणाम असा झाला की स्वर्गलोकाची पात्रता मिळविण्यासाठी राजा हरिश्चंद्र खरोखरच सक्षम असेल तर त्याची परीक्षा घ्यावी घेतली गेली.
राजा हरिश्चंद्राची कथा (Raja Harishchandra story in marathi)
एकदा राजा हरिश्चंद्राच्या स्वप्नात, गेरूचे कपडे घातलेला एक भिक्षू आला, त्याने सम्राटाला दक्षिणेतील संपूर्ण मजकूर विचारला. राजा इतका दयाळू होता की, त्याच्या आश्रयाला आलेल्या कोणत्याही साधूला तो कधीही रिकाम्या हाताने परत जाऊ देत नाही, म्हणून राजा हरिश्चंद्राने आपले संपूर्ण राज्य त्या भिक्षूंना दिले. दुसऱ्या दिवशी सकाळ झाली तेव्हा एक साधू राजाच्या दरबारात हजर झाला.
महाराजा हरिश्चंद्र यांना त्या साधूने त्यांच्या स्वप्नाची आठवण करून दिली, ज्यामध्ये त्यांनी आपले सर्व राज्य साधूला दिले होते. हरीशचंद्रजींना त्यांचे स्वप्न आठवताच त्यांनी क्षणाचाही विलंब न लावता होकार दिला आणि त्यांचे विशाल राज्य त्या भिक्षूंच्या नावावर दिले. खरं तर, ऋषीच्या वेषात तो महात्मा दुसरा कोणी नसून महर्षी विश्वामित्रच होता, जो राजा हरिश्चंद्राची परीक्षा घेण्यासाठी आला होता.
पुढे साधूने राजाकडे दक्षिणेची मागणी केली. हरीशचंद्रजींनी आपल्या सैनिकांना शाही खजिन्यातून भेटवस्तू आणण्यास सांगितले. पण साधूने त्यांना आठवण करून दिली की, राजाने भिक्षूच्या नावावर सर्व काही दिले आहे, मग तो खजिन्यातील खजिना त्याला दक्षिणा म्हणून कसा देऊ शकतो.
राजा हरिश्चंद्र खूप द्विधा मनस्थितीत होता, इतक्यात साधू रागाने आला आणि त्याला म्हणाला की जर तू मला दक्षिणा देऊ शकत नाहीस तर तू माझा अपमान करत आहेस. राजाने ऋषींना आश्‍वासन दिले की, हे देवा, मला जरा वेळ दे, मी तुला नक्कीच दक्षिणा देईन.
यानंतर महाराज आपल्या पत्नी आणि मुलासह राज्य सोडून काशी या पवित्र नगरीला गेले. इथे त्यांना स्वतःला विकायचे होते पण कोणीही त्याला विकत घ्यायला तयार नव्हते. खूप शोधल्यानंतर राजा हरिश्चंद्राने आपली पत्नी आणि मुलाला एका ब्राह्मण जोडप्याला विकले, जिथे राणी तारामती दासी म्हणून काम करू लागली.
राजाने स्वतःला स्मशानभूमीत राहणाऱ्या चांडाळाला विकले, जो अंतिम संस्कार करत होता. चांडालने महाराज हरिश्चंद्रांना विकत घेतले आणि त्यांना सेवक म्हणून ठेवले. तथापि, महाराजांनी स्वतःचा, पत्नीचा आणि मुलाचा लिलाव करून दक्षिणा गोळा केली, ज्यातून त्यांनी साधूला दक्षिणा दिली.
सर्व काही ठीक चालले होते, पण एके दिवशी जेव्हा रोहितश्व जंगलात भगवंताच्या पूजेसाठी फुले गोळा करत होते, तेव्हा त्याला साप चावला आणि त्यानंतर तो बेशुद्ध झाला. तारामती आपल्या बेशुद्ध मुलाला मदतीसाठी याचना करत होती, पण तोपर्यंत रोहितश्व मरण पावला होता.
तारामती आपल्या मुलाच्या मृतदेहावर अंत्यसंस्कार करण्यासाठी स्मशानभूमीत पोहोचली तेव्हा तिथे तिला तिचा पती राजा हरिश्चंद्र भेटला. तारामतीने मुलाच्या मृत्यूबद्दल सांगितले आणि सांगितले की तिच्याकडे अंत्यसंस्कार कर भरण्यासाठी काहीही नाही. परंतु तरीही राजा हरिश्चंद्रजी आपल्या स्वामीशी एकनिष्ठ राहिले आणि त्यांनी अंत्यसंस्कार कर न भरता स्वतःच्या मुलाचे अंतिम संस्कार करण्यास नकार दिला.
बळजबरी असल्याने तारामतीने साडी फाडून अंत्यसंस्कार कर भरण्याचा निर्णय घेतला. तारामती राणीने तिच्या साडीचा पदर फाडण्याचा प्रयत्न केला, त्याच क्षणी आकाशातून एक मेघ गर्जना झाली आणि आकाशातून आवाज आला.
त्या आकाशवाणीमध्ये महर्षी विश्वामित्रजींनी महाराजा हरिश्चंद्रांना आशीर्वाद दिला आणि त्याचवेळी त्यांचा पुत्र रोहितश्व जिवंत केला. आणि त्याच वेळी त्याचा संपूर्ण गुप्त मजकूर जसा आहे तसा परत करण्यात आला. त्याच क्षणी देवांनी स्मशानभूमीतच राजा हरिश्चंद्र आणि राणी तारामती यांच्यावर पुष्पवृष्टी केली.
अशा प्रकारे महाराजा हरिश्चंद्र यांनी आपल्या कुटुंबासह स्वतःला विकून सत्याचे अनुसरण केले. महाराजा हरिश्चंद्र यांना फक्त सत्यमूर्ती म्हणतात असे नाही. त्यांचे नावही जगभरात मोठ्या आदराने घेतले जाते.
राजा हरिश्चंद्र चित्रपट
राजा हरिश्चंद्र चित्रपटाबद्दल बोलायचे झाले तर, राजा हरिश्चंद्र यांच्यावर आधारित अनेक चित्रपटांची निर्मिती झाली आहे. हिंदू धर्म आणि भारतीय इतिहासात राजा हरिश्चंद्राला खूप महत्त्व आहे. चित्रपटसृष्टीतील प्रसिद्ध दिग्दर्शक दादासाहेब फाळके यांनी 1913, 1917 आणि 1923 मध्ये हरिचंद्रांच्या जीवनावर आधारित तीन चित्रपट बनवले.
वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न (FAQ)
राजा हरिश्चंद्राच्या पूर्वजांची नावे
राजा हरिश्चंद्र हा चित्रपट कधी बनवला गेला?
राजा हरिश्चंद्राचा जन्म कधी झाला?
राजा हरिश्चंद्र यांची कथा कोणत्या युगातील आहे?
सारांश (Summary)
तर मित्रांनो आजच्या या पोस्टमध्ये आपण राजा हरिश्चंद्र माहिती मराठी (Raja Harishchandra information in marathi) जाणून घेतली. आशा करतो की राजा हरिश्चंद्रांचा इतिहास (Raja Harishchandra biography in marathi) ही माहिती तुम्हाला नक्कीच आवडली असेल. राजा हरिश्चंद्राची कथा (Raja Harishchandra story in marathi) ही माहिती जर तुम्हाला आवडली असेल तर तुमच्या मित्रांनाही नक्की शेअर करा.