Ozone vayu information in marathi : ओझोन हा एक वायू आहे, तो घटक किंवा संयुग नाही. ओझोन हा ऑक्सिजनच्या तीन अणूंनी बनलेला एक रेणू आहे, तो ऑक्सिजनचा एक अणु आहे, त्याचे रासायनिक सूत्र 03 आहे. हा वायू पृथ्वीच्या वातावरणात नैसर्गिकरीत्या आढळतो आणि तो कृत्रिमरित्याही तयार करता येतो. आजच्या या लेखात आपण ओझोन वायू माहिती मराठी (Ozone vayu information in marathi) जाणून घेणार आहोत.

ओझोन वायू माहिती मराठी (Ozone vayu information in marathi)

वायू	ओझोन
रेणुसूत्र	O3
स्वरुप	फिकट निळा वायू
गोठणबिंदू	-192°C
उत्कलनबिंदू	-112°C

पृथ्वीच्या वातावरणात आढळणाऱ्या ओझोनला स्ट्रॅटोस्फेरिक ओझोन म्हणतात. ऑक्सिजन (O2) सह सूर्याच्या अतिनील (UV) किरणोत्सर्गाच्या प्रदर्शनामुळे ते नैसर्गिकरित्या तयार होते. ओझोनचा थर पृथ्वीच्या पृष्ठभागापासून सुमारे 6 ते 30 मैलांवर असतो, हा थर पृथ्वीच्या पृष्ठभागावर पोहोचणाऱ्या हानिकारक अतिनील किरणांचे प्रमाण कमी करतो.

• आकाशातील ढग माहिती मराठी (clouds information in marathi)
• तांबे धातू मराठी माहिती (Copper information in marathi)

पृथ्वीच्या वातावरणात ओझोनची ( O3 ची ) घनता जास्त असलेल्या 20 ते 30 किमी उंचीवरील हवेच्या थराला ओझोनचा पट्टा म्हणतात. 1913 मध्ये फ्रेंच भौतिक शास्त्रज्ञ चार्लस फॅब्री आणि हॅन्‍री बुइसन यांनी ओझोन थराचा शोध लावला. सुर्याची मध्यम फ्रिक्वेंसीची अतिनील किरणे ओझोन थर शोषून घेतो.

ओझोन वायूचे गुणधर्म

• ओझोन हा तिखट गंध असलेला फिकट निळा वायू आहे.
• ओझोन वायूची घनता 2.140 किलो प्रति घनमीटर आहे, म्हणून ती सामान्य हवेपेक्षा जड आहे.
• त्याचा उत्कलन बिंदू – 112°C आहे, या तापमानात ते द्रव स्थितीतून वायू स्थितीत बदलते.
• ओझोन वायू हा अत्यंत रासायनिक प्रतिक्रियाशील वायू आहे.
• ओझोन हा एक मजबूत ऑक्सिडायझिंग वायू आहे.
• ओझोन वायू त्याच्या संपर्कात येणाऱ्या अनेक पदार्थांचे रंग बदलू शकतो.
• हा एक विषारी वायू आहे.

ओझोन वायूचा वापर

• वातावरणात असलेला ओझोन वायू सूर्यापासून येणारा अतिनील किरणोत्सर्ग रोखतो, ज्यामुळे पृथ्वीवरील सजीव अतिनील किरणांच्या हानिकारक प्रभावापासून वाचतात.
• हवा शुद्ध करण्यासाठी ओझोन वायूचा वापर केला जातो.
• सेंद्रिय संयुगेसाठी ब्लीचिंग एजंट म्हणून ओझोनचा व्यावसायिकरित्या वापर केला जातो.
• ओझोनचा वापर जखमेच्या संक्रमणास प्रतिबंध करण्यासाठी आणि बुरशी, जीवाणू आणि विषाणू नष्ट करण्यासाठी देखील केला जातो.
• ओझोन थेरपीचा वापर आपल्या शरीराची रोगप्रतिकारक शक्ती मजबूत करण्यासाठी आणि पांढऱ्या रक्त पेशींना उत्तेजित करण्यासाठी केला गेला आहे, परंतु त्याच्या प्रभावीतेसाठी पुरेसे वैद्यकीय पुरावे नाहीत.
• जिथे जास्त गर्दी असते तिथे वातावरण अधिक प्रदूषित राहते, जसे की रेल्वे स्थानके इत्यादी. अशा ठिकाणची हवा शुद्ध करण्यासाठी ओझोनचा वापर केला जातो.
• रेशीम आणि सिंथेटिक कापूर इत्यादी बनवण्यासाठी उद्योगात ओझोनचा वापर केला जातो.
• प्रयोगशाळेत ऑक्सिडायझर म्हणून देखील वापरले जाते.

ओझोन वायूचे आरोग्यावर होणारे परिणाम

काही विशिष्ट परिस्थितींमध्ये, खालच्या वातावरणातील नायट्रोजन ऑक्साईड आणि हायड्रोकार्बन्स यांच्यातील प्रकाशरासायनिक अभिक्रियांमुळे मोठ्या प्रमाणात ओझोन वायू निर्माण होऊ शकतो, ज्यामुळे डोळे आणि श्लेष्मल त्वचेला त्रास होऊ शकतो.

ओझोन वायूमध्ये श्वास घेणे हानिकारक आहे, हा वायू फुफ्फुसात जातो आणि फुफ्फुसाच्या पेशींसोबत रासायनिक अभिक्रिया करून त्यांचा नाश करतो, ज्यामुळे फुफ्फुसांची ऑक्सिजन शोषण्याची क्षमता नष्ट होते.

ओझोन वायूचा श्वास घेतल्याने छातीत दुखणे, खोकला, घशात जळजळ होणे यासारखी लक्षणे दिसू शकतात, ही स्थिती दमा आणि इतर श्वसन रोग असलेल्या लोकांसाठी अधिक गंभीर असू शकते.

तुम्हाला हेही वाचायला नक्की आवडेल

• वायू प्रदूषण मराठी माहिती – air pollution information in marathi

वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न (FAQ)

सारांश

मित्रांनो आजच्या या लेखामध्ये आपण ओझोन वायू माहिती मराठी (Ozone vayu information in marathi) जाणून घेतली. आशा करतो तुम्हाला ही माहिती नक्कीच आवडली असेल. जर तुम्हाला ही माहिती आवडली असेल तर तुमच्या मित्रांनाही नक्की शेअर करा.